Xét nghiệm chức năng gan là một quá trình dùng để kiểm tra hoạt động của gan và phát hiện sự tổn thương trong gan. Các xét nghiệm máu này đo lượng protein và enzyme trong máu của bệnh nhân.
- Xét nghiệm chức năng gan
Xét nghiệm chức năng gan thường được thực hiện trong các trường hợp sau đây:
Kiểm tra tổn thương gan gây ra bởi nhiễm trùng gan, như viêm gan B và viêm gan C.
Theo dõi tác dụng phụ của một số loại thuốc được biết đến có thể ảnh hưởng đến gan.
Theo dõi tiến triển và hiệu quả của điều trị đặc biệt cho các vấn đề liên quan đến gan trong trường hợp có tiền sử bệnh lý gan.
Những người có triệu chứng rối loạn gan.
Trường hợp những người có các vấn đề sức khỏe như mỡ máu cao, tiểu đường, huyết áp cao hoặc thiếu máu.
Người nghiện rượu.
Những trường hợp người có vấn đề về túi mật.
- Các chỉ số xét nghiệm đánh giá tình trạng tổn thương gan:
AST (Aspartate aminotransferase) hiện diện ở nhiều cơ quan như cơ tim và cơ vân, nhưng nồng độ lớn nhất thường ở gan. Ngoài ra, AST cũng có mặt ở thận, não, tụy, phổi, bạch cầu và hồng cầu. Mức bình thường của AST thường là dưới 40 UI/L.
ALT (Alanine aminotransferase) chủ yếu tồn tại trong bào tương của tế bào gan, do đó, việc tăng nồng độ ALT thường có đặc tính và độ nhạy hơn so với AST trong việc đánh giá bệnh lý gan. Mức bình thường của ALT thường là dưới 40 UI/L.
Cả hai loại transaminase trên thường tăng lên trong nhiều bệnh liên quan đến gan, trong một số trường hợp cũng có thể tăng trong nhiều bệnh khác như bệnh tim, tổn thương cơ vân (như viêm cơ, loạn dưỡng cơ), rối loạn tắc giảp hoặc tắc giáp, bệnh celiac và còn có thể bị giảm do tăng urê máu.
Các mức tăng của transaminase có thể có mối liên quan với một số bệnh gan như sau:
- Tăng cao: Thường xuất hiện trong trường hợp hoại tử tế bào gan nghiêm trọng như viêm gan virus cấp hoặc mạn tính, tổn thương gan do thuốc, độc chất, và sự trục trặc kéo dài của mạch máu trong gan.
- Tăng vừa: Thường xảy ra trong viêm gan do rượu. Tăng transaminase chủ yếu là AST, nhưng chỉ tăng lên mức cao không quá 2-10 lần so với giới hạn bình thường.
- Tăng nhẹ: Có thể xảy ra trong viêm gan virus cấp nhẹ, bệnh gan mạn tính ở các giai đoạn khu trú hoặc lan toả (bao gồm xơ gan, viêm gan mạn tính di căn gan), tình trạng tắc mật hoặc tế bào gan nhiễm mỡ. Trong trường hợp bệnh tắc mật với triệu chứng vàng da, đặc biệt là sỏi mật, ALT thường tăng lên dưới 500 UI/L.
- Lactate dehydrogenase (LDH): LDH không đặc hiệu cho gan vì nó tồn tại ở nhiều cơ quan khác trong cơ thể (như tim, cơ, xương, thận, hồng cầu, tiểu cầu, hạch bạch huyết). Tăng LDH và tăng cùng với ALP thường gợi ý đến tổn thương ác tính ở gan.
- Tỷ số ALT/LDH có thể được sử dụng để phân biệt giữa viêm gan virus cấp và tình trạng sốc gan hoặc ngộ độc acetaminophen.
- Ferritin: Ferritin là một loại protein dự trữ sắt trong các tế bào và tham gia trong việc điều chỉnh hấp thu sắt qua đường tiêu hóa tùy theo nhu cầu của cơ thể. Ferritin giảm có thể xuất hiện trong trường hợp thiếu sắt, thiếu máu do thiếu sắt, chế độ ăn chay nghiêm ngặt, xuất huyết lớn, thiếu máu tán huyết cổ điển, người thường xuyên hiến máu, và người bị suy thận. Tăng ferritin thường xuất hiện trong các bệnh như tích tồn sắt, bệnh ung thư (cụ thể ở gan, phổi, tụy, vú, và thận), các bệnh huyết học (như bệnh Hodgkin và bạch cầu cấp), các bệnh autoimmunity, ngộ độc rượu, thiếu máu tán huyết, thalassemia…
- Bilirubin là sản phẩm chuyển hóa của hemoglobin và các enzym có chứa hem. 95% bilirubin được tạo ra từ sự thoái biến của hồng cầu gồm hai thành phần là bilirubin gián tiếp (GT) và bilirubin trực tiếp (TT)
Tăng bilirubin TT: có liên quan đến bệnh lý gan mật, có thể do giảm bài tiết bilirubin vào tiểu quản mật hoặc do ứ mật trong gan hay ngoài gan.
- Albumin huyết thanh:
Gan là cơ quan duy nhất trong cơ thể chịu trách nhiệm tổng hợp albumin, một protein quan trọng cho cân bằng áp lực onkotic trong mạch máu và làm nhiệm vụ vận chuyển các hợp chất trong huyết tương, đặc biệt là thuốc. Trường hợp giảm lượng albumin máu thường xuất hiện trong các bệnh gan mạn tính (như xơ gan) hoặc trong tình trạng tổn thương gan nghiêm trọng. Trong trường hợp bệnh nhân mắc phải xơ gan cổ trướng, sự giảm albumin có thể do chúng bị rò rỉ vào dịch bàng. Ngoài ra, giảm albumin cũng có thể xảy ra trong trường hợp suy dinh dưỡng hoặc khi albumin bị mất qua đường tiểu (như trong hội chứng thận hư) hoặc qua đường tiêu hóa (như trong viêm đại tràng mạn tính).
- Globulin huyết thanh:
Globulin huyết thanh được sản xuất từ nhiều nơi khác nhau trong cơ thể, bao gồm nhiều loại protein dùng để vận chuyển các chất trong máu và các kháng thể tham gia vào hệ thống miễn dịch.
Trong trường hợp xơ gan, globulin thường tăng cao. Hơn nữa, kiểu tăng của các loại globulin có thể đưa ra gợi ý về một số bệnh gan cụ thể, ví dụ như IgG tăng cao có thể xuất hiện trong viêm gan tự miễn, và IgM tăng có thể xảy ra trong xơ gan ứ mật nguyên phát.
- Thời gian Prothrombin (PT):
Thời gian Prothrombin (PT) là thời gian mà prothrombin chuyển đổi thành thrombin dưới sự hiện diện của thromboplastin, Ca++ và các yếu tố đông máu khác. Để chuẩn hóa kết quả PT, thường chuyển đổi sang (INR).
- Nên xét nghiệm kiểm tra chức năng gan ở đâu?
Trung tâm xét nghiệm Medilab Hà Nội là một trong những cơ sở xét nghiệm uy tín được sở y tế Hà Nội thẩm định và cấp phép với đội ngũ giáo sư, bác sỹ nhiều năm kinh nghiệm, nhiệt huyết sẽ mang lại cho bạn một dịch vụ xét nghiệm tin cậy nhất.
Liên hệ với chúng tôi qua tổng đài: 1900606933 hoặc hotline: 0981158968 để được tư vấn và đặt lịch xét nghiệm.
Trung tâm xét nghiệm Medilab Hà Nội:
Số 22 Trần Điền, Phường Khương Mai, Quận Thanh Xuân, TP Hà Nội.
