Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Ths.Bác sĩ Phí Thị Mơ – Bác sĩ trực thuộc Trung tâm xét nghiệm Medilab Hà Nội.
Sau khi acid uric (UA) được hình thành, xảy ra quá trình tương tác với enzym xanthine oxidase trong gan, sẽ được chuyển theo dòng máu đến thận. Sau khi lọc, khoảng 70% UA được bài tiết qua nước tiểu và 30% còn lại được vận chuyển đến đường tiêu hóa và thải ra ngoài theo phân.
Axit uric (UA) là một trong những dấu hiệu quan trọng nhất về tình trạng chuyển hóa purine trong cơ thể. Nồng độ axit uric là một trong những dấu hiệu quan trọng nhất trong chẩn đoán ban đầu bệnh gút và theo dõi diễn biến bệnh sau đó.
1. Acid uric là gì
Axit uric là chất chứa nitơ có trọng lượng phân tử thấp, là sản phẩm thoái hóa cuối cùng của các gốc purin cấu tạo nên axit ribonucleic và axit deoxyribonucleic của tế bào.
Tiền chất của axit uric là purin, được hình thành nội sinh hoặc đến từ thực phẩm.
Axit uric được tổng hợp chủ yếu ở gan. Trong huyết thanh, nó hiện diện ở dạng muối natri (urát) với nồng độ gần bão hòa và ít hòa tan trong nước. Nếu vượt quá nồng độ ngưỡng, muối natri có thể kết tinh. Nồng độ axit uric huyết thanh càng cao thì nguy cơ phát triển bệnh gút càng cao.
Sự lắng đọng của các tinh thể urat xảy ra trong các mô khớp hoặc quanh khớp, thận và các cơ quan khác. Thông thường, bệnh ảnh hưởng đến ngón chân cái, bàn chân, mắt cá chân, đầu gối, ngón tay, cổ tay và khuỷu tay, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến bất kỳ khớp nào. Sự lắng đọng của các tinh thể natri monourat trong dịch khớp và các mô lân cận kích hoạt một loạt các phản ứng miễn dịch. Các tinh thể này gây ra quá trình viêm mãn tính tại khớp và các mô xung quanh.
Một lượng lớn axit uric được bài tiết qua thận, phần còn lại được chuyển hóa trong ruột bởi vi khuẩn đường ruột. Thông thường, quá trình tổng hợp và bài tiết axit uric được đảm bảo cân bằng.
2. Chỉ số xét nghiêm Acid uric trong máu tăng và giảm trong trường hợp nào?
2.1 Acid uric trong máu có thể tăng trong các trường hợp như:
Cơ thể giảm bài tiết axit uric qua nước tiểu do suy giảm chức năng thận, giảm thể tích dịch ngoại bào, dưới ảnh hưởng của rượu và một số loại thuốc, đói, v.v.).
Rối loạn sản xuất acid uric trong cơ thể.
- Hấp thụ quá nhiều purin trong thức ăn (purin có nhiều trong thịt mỡ, gan, thận, dịch chiết từ thịt, rượu, bia, v.v.);
- Suy giảm chức năng của tế bào gan trong nghiện rượu mãn tính, hemoblastosis, paraproteinemia, tán huyết mãn tính, điều trị bằng thuốc chống ung thư.
Ăn nhiều protein động vật, thừa cân, huyết áp cao, uống rượu.
Dùng thuốc lợi tiểu, kháng insulin, ung thư máu và các yếu tố khác có thể làm tăng nồng độ axit uric và góp phần gây ra bệnh gút.
Acid uric trong máu có thể giảm trong trường hợp như:
Hội chứng Fanconi: là một bệnh lý rối loạn chức năng ống thận hiếm gặp, khả năng tái hấp thu các chất như glucose, acid uric, kali,…giảm làm nồng độ các chất này giảm trong máu.
Bệnh Wilson là một bệnh lý di truyền gây tích tụ đồng dư thừa trong cơ thể.
Hội chứng SIADH (hội chứng tiết hormone bài niệu không thích hợp)
Chế độ ăn nghèo các thực phẩm chứa nhân purin, bệnh nhân nghiện rượu hoặc mắc các bệnh lý gan, thận.
Bệnh Celiac, bệnh Hodgkin, bệnh lý to đầu chi
Sử dụng các thuốc gây tăng đào thải acid uric qua đường nước tiểu (allopurinol, cortison, salicylad, acid ascorbic..)
Sử dụng các thuốc gây độc tế bào trong quá trình điều trị ung thư
Những trường hợp nào nên xét nghiệm acid uric?
Chế độ ăn có quá nhiều chất đạm, hải sản, uống nhiều rượu bia.
Người bệnh đã xuất hiện viêm khớp ở một bên (nghĩa là tổn thương không đối xứng),
Trên các bệnh nhân xuất hiện các cơn đau nhói, bỏng rát, sưng tấy tại các khớp, xung huyết da trên khớp bị viêm.Có các biều hiện của viêm khớp tại ngón chân cái, viêm đầu gối, mắt cá chân và các khớp khác.
Người bị bệnh gút nguyên phát, bệnh gút thứ phát.
- Người mắc các bệnh truyền nhiễm cấp tính (viêm phổi, viêm quầng, lao, v.v.).
- Bệnh nhân mắc các bệnh về gan và đường mật.
- Bệnh nhân đái tháo đường với nhiễm toan.
- Người mắc các bệnh như: vẩy nến, chàm, nổi mề đay.
- Người bị bệnh thận.
- Ngộ độc rượu cấp tính.
- Người bị bệnh tăng sinh tế bào lympho, bệnh bạch cầu.
Kết quả xét nghiệm acid uric trong máu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, vì vậy bệnh nhân cần thông báo với bác sỹ về những loại thuốc và thực phẩm chức năng mình đang sử dụng. Để có kết quả xét nghiệm chính xác bạn nên lựa chọn những trung tâm xét nghiệm uy tín. Liên hệ với chúng tôi:
Trung tâm xét nghiệm Medilab Hà Nội
Tổng đài đặt lịch xét nghiệm: 1900636933 hoặc hotline 0981158968 để được tư vấn và giải đáp.
Địa chỉ: Số 22 Trần Điền, phường Khương Mai, Quận Thanh Xuân, TP Hà Nội.
